Các loại rác thải nhựa do người dân thải loại ken đặc bên dưới lòng cống ở TP.HCM - Ảnh: N.HIỂN

Các công ty tiên phong sáng lập PRO Vietnam gồm: TH Group, Coca-Cola Việt Nam, Friesland Campina Việt Nam, La Vie, Nestlé, NutiFood, Suntory PepsiCo Việt Nam, Tetra Pak và Universal Robina Corporation.

Việt Nam thải ra 10-15 tỉ vỏ hộp sữa/năm

Phát biểu tại buổi ký kết, ông Phan Xuân Dũng - chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường Quốc hội - cho rằng một số nền kinh tế đang phát triển nhanh tại châu Á, trong đó có Việt Nam, được xác định là tác nhân chính xả rác thải nhựa gây ô nhiễm cho đại dương. Trong đó, riêng Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn chất thải nhựa được tạo ra ở Việt Nam, tăng 16-18% mỗi năm.

Không chỉ rác thải nhựa, Việt Nam hiện đang phải đối mặt với vấn đề quản lý và tái chế rác thải nói chung, đặc biệt là rác thải bao bì đã làm gia tăng gánh nặng về môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe của cộng đồng ngày càng lớn. Các loại bao bì sử dụng một lần được tìm thấy phổ biến nhất ở Việt Nam gồm chai, nắp chai nhựa, bao bì giấy, túi nilông, vỏ hộp sữa, vỏ hộp các loại đồ uống...

Chỉ tính riêng các vỏ hộp sữa, mỗi năm Việt Nam thải ra môi trường đến 10-15 tỉ vỏ hộp. "Số lượng rác thải bao bì gia tăng nhanh chóng đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, môi trường sống và sức khỏe của con người, đe dọa sự phát triển bền vững quốc gia" - ông Dũng khuyến cáo.

Theo TS Vũ Tiến Lộc - chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam, Việt Nam vừa là tác nhân, vừa là nạn nhân khi trở thành 1 trong 5 quốc gia có lượng rác thải nhựa đổ ra đại dương lớn nhất thế giới. 

"Hai vấn đề thách thức với nền kinh tế VN là biến đổi khí hậu và rác thải, trong đó có rác thải nhựa. Do đó, việc xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ là 1 giải pháp để Việt Nam đương đầu với những thách thức trên" - ông Lộc nói.

Cùng hành động vì môi trường

Tại buổi lễ, ông Phạm Phú Ngọc Trai - chủ tịch PRO Vietnam - cho biết Việt Nam đang xếp thứ 4 trên toàn cầu về lượng rác thải nhựa thải ra đại dương, trong khi vẫn phải nhập khẩu nhựa và giấy phế liệu cho công nghiệp tái chế.

"Việc hình thành một hệ sinh thái thu gom và tái chế bao bì trong nước vững mạnh, lan tỏa sâu rộng sẽ giúp tăng tỉ lệ tái chế, giảm thiểu số lượng bao bì thải ra môi trường và giảm nhập khẩu từ các nước" - ông Trai nhấn mạnh và cho biết thêm tham vọng được các thành viên sáng lập của PRO Vietnam thống nhất là đến năm 2030, tất cả các loại vật liệu đóng gói do các công ty thành viên sản xuất ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế.

Theo đại diện Tetra Pak, việc doanh nghiệp cùng nhau hợp tác chỉ là bước khởi đầu, tới đây liên minh này phải có những bước đi cụ thể để người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp cận với hệ thống tái chế sau khi sử dụng sản phẩm. 

Liên minh sẽ hướng đến tính bền vững để hệ thống tái chế ở các địa phương được cải thiện. Tuy nhiên, để dự án này thành công, phải có thêm sự tham gia của cộng đồng, Chính phủ và đặc biệt là cộng đồng các doanh nghiệp ở Việt Nam.

Ông Hoàng Công Trang - tổng giám đốc Tập đoàn TH (thành viên thành lập PRO Vietnam) - cho biết khi thành lập liên minh này, các doanh nghiệp đã tìm được tiếng nói chung, cùng nhau thực hiện các chính sách bảo vệ môi trường. 

Theo ông Trang, việc các doanh nghiệp hoạt động riêng lẻ sẽ khó mang lại sự thay đổi lớn cho cộng đồng nên việc tham gia vào liên minh sẽ tận dụng được "trí tuệ tập thể", sẽ hiệu quả hơn khi tiếp cận được lượng khách hàng lớn.

"PRO Vietnam sẽ phải làm rất nhiều việc, trong đó phải thực hiện các chương trình kỹ thuật để phát triển hệ sinh thái về thu gom rác. Các doanh nghiệp sẽ làm việc với các đơn vị tái chế, tìm hiểu những công nghệ hiện đại nhất để làm sao cho việc tái chế hiệu quả và bền vững nhất. Trước mắt, PRO Vietnam sẽ thành lập công ty xã hội để triển khai những chương trình cụ thể, triển khai thí điểm ở TP.HCM và Hà Nội" - ông Trang cho biết.